ویژگی های 4 نوع مزاج در طب سنتی ایرانی
این موضوع را نباید فراموش کرد که سیر زندگی نیز دارای مزاج است و تاثیر این امر بر غلبه یک مزاج بر انسان ، غیر قابل انکار است.
حال بیاییم و با انواع مزاج ها و خواص هر کدام آشنا بشویم.
ارکان طبیعت از دیدگاه طب سنتی ایران و مزاج شناسی به چهار عنصر اصلی بر می گردد:
خورشید مظهر گرما (صفرا): گرم و خشک
هوا نمادی از تعادل (دموی) : گرم و تر
آب نشانگر رطوبت (بلغمی) : سرد و تر
خاک نماد سرما (سودایی) : سرد و خشک

مزاج سرد و خشک (سودائی)
به طور معمول افرادی که دارای مزاج سودایی هستند از لحاظ روحی افرادی شکننده و عصبی ، ریزبین،باهوش ، تندخو و دیرباور، منظم ، ناآرام ، گوشه گیر ، سرد و ناامید هستند.
از دید ظاهری افراد سودایی لاغر اندام ، استخوانی ، تیره رنگ (البته در سیاه پوست ها نشان رنگ پوست ملاک نیست و از زبان و چشم بیشتر می توان تشخیص را انجام داد) دارای زبان های سفید و باریک،موهای پرپشت و صاف، دورچشم ها گود و کبود، سریع و چالاک بوده و اندامشان کشیده است.
مزاج سرد و تر (بلغمی)
به طور معمول افرادی که مزاج بلغمی دارند از لحاظ روحی افرادی زودباور ، آرام ، سربه زیر ، کند ، گوشه گیر ، افسرده و سرد هستند.
از دید ظاهری ، افراد بلغمی چاق ، سفید ، دارای موی زیاد، زبانی سفید و کلفت ، دور چشم ها سیاه و پف کرده و اندامشان کوتاه و توپر است.
مزاج گرم و تر (دموی)
به طور معمول افرادی که دارای مزاج دموی هستند از لحاظ روحی خوش اخلاق ، شوخ ،خودمحور ، مهربان، شلخته ، زودباور و پرانرژی هستند.
از دید ظاهری، غالبأ افراد دموی درشت اندام ، سرخ گون ، سینه ستبر ، ماهیچه ای ، زبان قرمز و کلفت ، چشم های درشت ، سری کم مو و در بدن پرمو هستند.
مزاج گرم و خشک (صفراوی)
به طور معمول افراد صفراوی مزاج از لحاظ روحی تندخو ، آتشی ، کینه ای ،ستیزه جو ، باهوش ، سریع ، خوش صحبت ، زودجوش و پر انرژی هستند. از دید ظاهری افراد صفراوی لاغر اندام، زردپوست (درسیاه پوست ها چشمانشان زرد است و در زرد پوست ها زبانشان) چالاک ،کم مو در سر ، زبان ترک خورده ، سفیده چشم زرد و بینی خشک و انگشتان کشیده دارند.
با این تفاسیر باید این نکته را فراموش نکرد که هر نقطه ای از بدن یا هر اندامی می تواند یک مزاج جداگانه داشته باشد و ممکن است فردی با مزاج غالب صفرا ، دارای مقداری چربی شکمی باشد.
هر فرد با هر مزاج غالب خاص ،مترصد به یک سری از بیماری ها یا به تعبیری دیگر ، عارضه هایی است که این عوامل را می توان مدیریت کرد.
زمانی که فردی دارای مزاج صفراوی است،یعنی بدنی در حالت گرم و خشک دارد، این طبیعت خواستار تعادل است و باید خوراکی خود را کمی مرطوب تر و سردتر انتخاب کند.در غیر این صورت با مصرف کردن خوراکی های گرم، به گرمی بدن خود دامن می زند.مثلا فردی که دارای مزاج صفراوی است و دچار بیماری کبدی است ، با مصرف کردن خوراک های گرم و خشک ، کبد خود را در معرض بیماری قرار داده است.
منبع: مزاج خود را بشناسیم دکتر دریایی